Nadczynność tarczycy to zaburzenie pracy tarczycy, gdy produkuje ona więcej hormonów, niż potrzeba naszemu organizmowi. Tarczyca wydziela dwa istotne dla naszego organizmu hormony – trójodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Regulują one produkcje ciepła i procesy metaboliczne w naszym ciele.
Praca tarczycy jest kontrolowana przez przysadkę mózgową, która wydziela hormon TSH. Jest on odpowiedzialny za pobudzenie produkcji hormonów tarczycy, czyli T3 i T4. Nadczynność tarczycy objawia się przerostem tego narządu, wytrzeszczem gałek ocznych i przyspieszonym rytmem serca.
Choroba objawia się głównie u dorosłych kobiet. Mężczyźni i dzieci są niewielkim odsetkiem cierpiących na nadczynność tarczycy.
Nadczynność tarczycy. Jakie są przyczyny tej choroby?
Nadczynność tarczycy powstaje w wyniku różnych czynników, takich jak:
- poważna choroba zakaźna
- ciąża
- bardzo silny uraz psychiczny
- zaburzenia pożycia seksualnego
- zaburzenia hormonalne
- guzki tarczycy – (najczęstsza przyczyna powodująca nadczynność tarczycy)
- choroba Gravesa-Basedowa – (najczęstsza przyczyna powodująca nadczynność tarczycy)
- podostre zapalenie tarczycy – (rzadka przyczyna powodują nadczynność tarczycy)
- poporodowe zapalenie tarczycy – (rzadka przyczyna powodują nadczynność tarczycy)
To najczęstsze przyczyny nadczynności tarczycy. Czynniki te wpływają na zwiększenie produkcji hormonów tarczycy, co w efekcie prowadzi do powstania zaburzenia i wystąpienia objawów nadczynności tarczycy.
Nadczynność tarczycy. Jakie są objawy tej choroby?
Nadczynność tarczycy może zostać wykryta, dzięki rozpoznaniu grupy objawów. Jednak większość z nich może oznaczać inne stany chorobowe:
- szybka utrata wagi
- drżenie dłoni
- biegunki
- kołatanie serca
- uderzenia gorąca
- bezsenność i inne zaburzenia snu
- nadmierna ruchliwość i nadpobudliwość
- duża potliwość
- bolesne miesiączki i jej zaburzenia u kobiet
W przypadku wykrycia u siebie kilku z powyższych objawów. Powinniśmy się udać na konsultację do lekarza specjalisty, który zbada nas i ewentualnie potwierdzi nadczynność tarczycy, niedoczynność tarczycy lub inne stany chorobowe związane z tym organem.
Diagnoza nadczynności tarczycy. Jakie badania należy wykonać?
Nadczynność tarczycy musi zostać potwierdzona badaniami laboratoryjnymi. Do rozpoznania choroby, należy wykonać następujące badania:
- badanie stężenia hormonów wydzielanych przez tarczycę – T3 i T4.
- badania stężenia hormonu wydzielanego przez przysadkę mózgową – TSH
Po potwierdzeniu wystąpienia nadczynności tarczycy. Lekarz zleci nam kolejne badania pomocnicze:
- USG tarczycy to podstawowe badanie. Pozwala wykryć guzki tarczycowe i określić echogeniczność tarczycy. Obniżona jest typowym objawem choroby Gravesa-Basedowa.
- poziom przeciwciał przeciwtarczycowych w naszej krwi – anty-TSHR. Choroba Gravesa-Basedowa charakteryzuje się wysokim stężeniem tych przeciwciał.
W przypadku wykrycia guzków na tarczycy możemy zostać poddani dodatkowym badaniom – biopsji cienkoigłowej tarczycy i scyntygrafii tarczycy.
Nadczynność tarczycy – leki i sposób leczenia
Leczenie i zastosowane leki mają przywrócić równowagę hormonalną w naszym organizmie. Przywrócenie prawidłowej czynność tarczycy to długotrwały proces, który musi zostać poprzedzony zmiana w trybie życia:
- dieta mleczno-warzywna;
- komfortowe warunki otoczenia;
- likwidacja źródeł konfliktów i stresu;
- zastosowanie odpowiednich leków hamujących nadmierną aktywność tarczycy.
Sposoby leczenia nadczynności tarczycy:
- tyreostatyki ( leki przeciwtarczycowe ) – odpowiadają za hamowanie produkcji hormonów tarczycy. Najpopularniejsze leki z tej grupy to tiamazol i propylotiouracyl. Efekty ich działania pojawią się po około 3 tygodniach. Dlatego w leczeniu nadczynności tarczycy, bardzo ważna jest systematyczność i regularne zażywanie leków. Niwelują uciążliwe objawy nadczynności, jakimi jest drżenie rąk i przyspieszony rytm serca.
- jod promieniotwórczy – terapia polega na doustnym podawaniu jodu promieniotwórczego. Jego zadaniem jest zniszczenie nieprawidłowo funkcjonujących komórek gruczołu tarczycy.
- operacja (tyreoidektomia) – ostateczne rozwiązanie choroby tarczycy, w przypadku podejrzenia raka lub dużego guza natarczycowego. Zabieg powoduje nieodwracalne zmiany w organizmie i niedoczynność tarczycy.
Dawki preparatu i sposób leczenia jest uzależniony od stanu pacjenta, jego wieku, nasilenia choroby i innych jej towarzyszących problemów ze zdrowiem. Nieleczona nadczynność tarczycy prowadzi do groźnych powikłań, które mogą prowadzić do poważnych zaburzeń rytmu serca, a nawet jego niewydolności.
Nadczynność tarczycy. Co po zakończeniu leczenia?
Po wyleczeniu nadczynności czy niedoczynności tarczycy musimy pozostać pod stałą opieką lekarską. Zgodnie z zaleceniami lekarza, cyklicznie należy badać stężenie TSH i robić USG gruczołu tarczycy. Choroby związane z tarczycą mają tendencję do nawrotów.
Profilaktycznie należy zadbać o przyjmowanie odpowiedniej dawki jodu. Produkty bogate w jod:
- ryby
- borówki
- jogurt naturalny
- ziemniaki
- biała fasola
Zachowanie odpowiedniego poziomu tego pierwiastka w organizmie, zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby związane z tarczycą.