Niedoczynność tarczycy – objawy, leki i zalecana dieta

Niedoczynność tarczycy to plaga naszych czasów, spowodowana niedoborem hormonów wytwarzanych przez gruczoł tarczycy. Objawy tej choroby są różnorodne i zidentyfikowanie niedoczynności tarczycy, wymaga dodatkowych badań. Niedoczynność tarczycy pojawia się znacznie częściej u kobiet (5% populacji) niż u mężczyzn (1% populacji). 

Gruczoł tarczycowy, zwany potocznie tarczycą znajduje się w dolnej części, zaraz przed tchawicą. Ten narząd odpowiedzialny jest za wytwarzanie hormonów, takich jak: tyroksyna, trójjodotyronina i kalcytonina. Są one odpowiedzialne za nasz metabolizm, czyli przemianę materii. Niezbędnym mikroskładnikiem do jej prawidłowego funkcjonowania jest jod, który dostarczamy do naszego wraz z powietrzem, jedzeniem lub suplementami.

Pracą tarczycy steruje przysadka mózgowa, która wytwarza kluczowy dla gruczołu hormon TSH. W przypadku kiedy przysadka mózgowa nie wytwarza odpowiedniej ilości TSH, chorujemy na niedoczynność tarczycy.

Jakie są objawy niedoczynności tarczycy?

Niedoczynność tarczycy może objawić się w dwóch formach – utajnionej i klinicznej.

1. Utajona niedoczynność tarczycy ( subkliniczna ) – objawy choroby są niemal niezauważalne. Mogą objawiać się pogorszeniem nastroju, chronicznym zmęczeniem czy depresją. Subkliniczna niedoczynność tarczycy może przeobrazić się w pełnoobjawową wersję tej choroby. W przypadku zauważenia objawów, powinniśmy natychmiast udać się do lekarza i przeprowadzić stosowne badania.

2. Kliniczna niedoczynność tarczycy ( kliniczna ) – objawów niedoczynności tarczycy jest nieskończenie wiele, u każdego objawia się w inny sposób. Jeżeli dostrzegamy objawy przedstawione wyżej, trzeba koniecznie             zgłosić się do endokrynologa. Poza tym, ta choroba zagraża ciąży, obniża potencję seksualną i powoduje impotencję. Twarz chorego „nabiera wody” i wygląda jak nalana.

Objawy niedoczynności tarczycy u dzieci – żółtaczka u noworodków, zaburzenia wzrostu, niechęć do jedzenia, zimna skóra, łuszczący się naskórek i chrypiący głos.

Objawy u starszych dzieci – zahamowanie wzrostu, pogorszenie się stanu włosów i paznokci, ciągłe odczuwanie zimna, migreny oraz spowolnioną mowę.

Objawy o dorosłych – przyrost masy ciała, zaparcia, senność, bolesne miesiączki u kobiet,  zaburzenia pamięci, uczucie zimna, depresja, nadciśnienie tętnicze i spowolnienie rytmu serca.

Niedoczynność tarczycy. Jakie są tego przyczyny?

Choroba ma swoje korzenie w nieprawidłowym funkcjonowaniu dwóch organów – gruczołu tarczycy i przysadki mózgowej. Przyczyny niedoczynności tarczycy dzielą się na dwie grupy – pierwotne i wtórne. Niedoczynność pierwotna jest najczęściej spowodowana nieefektywną pracą tarczycy, która nie wytwarza wystarczającej ilość hormonów. Może to być wynikiem wady genetycznej, bądź jej uszkodzenia poprzez częściowe wycięcie.

Niedoczynność wtórna dotyczy produkcji zbyt małej ilość hormonu TSH przez przysadkę mózgową.

Kiedy występuje pierwotna niedoczynność tarczycy?

Głównym i najczęściej spotykanym winowajcą jest choroba Hashimoto. Jest to przewlekłe zapalenie autoimmunologiczne tarczycy. Powstaje, kiedy w organizmie produkowane są przeciwciała, które zwalczają naturalne enzymy powstające w gruczole tarczycy.

Pozostałe czynniki, które wpływają na rozwój tej choroby, to:

• wycięcie części lub całości gruczołu tarczycy
• napromieniowanie okolic szyi
• leki na nowotwory mają zgubny wpływ na tarczycę
• niedobory jodu

Kiedy występuje wtórna niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność wtórna powstaje po uszkodzeniu przysadki mózgowej. Choroba również rozwija się w przypadku nowotworu tego organu. Często zdarza się, że na wtórna niedoczynność tarczycy cierpią osoby chore na sarkoidozę.

Jeżeli w Twojej rodzinie rozpoznano niedoczynność tarczycy. Koniecznie się zbadaj!

Jak rozpoznaje się niedoczynność tarczycy? Wizyta u endokrynologa.

Pierwszym krokiem do rozpoznania choroby jest wizyta u lekarza. Najprawdopodobniej zleci on badania hormonalne. Podstawowym hormonem, który należy sprawdzić jest TSH. Obniżone stężenie TSH i FT4 ( tyroksyna ) oznacza, że choruje na pierwotną niedoczynność tarczycy. Nadczynność tarczycy występuje, kiedy stężenie TSH i tyroksyny jest podwyższone.

Kolejny krokiem jest ustalenie podłoża choroby. W tym przypadku musimy udać się na USG tarczycy. Najczęściej, zarówno u kobiet jak i mężczyzn rozpoznaje się chorobę Hashimoto. Objawia się ona zmniejszoną masą tarczycy oraz małą echogenicznością.

Jak leczy się niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy = terapia hormonalna. Nieodzowna część skutecznego leczenia tego gruczołu. Lekarz zaleci odpowiednią dawkę hormonów, która wyreguluje czynności organizmu. Po uzupełnieniu hormonów, organizm funkcjonuje całkowicie prawidłowo, jak u zdrowego człowieka.

Zaleca się zastosować suplementację jodem, jeżeli jest on odpowiedzialny za niedoczynność gruczołu tarczycy.

Jaka dieta będzie odpowiednia?

Niedoczynność tarczycy to nie koniec świata. Wystarczy zastosować odpowiednią dietę i przyjmować hormony. Przede wszystkim zadbaj o to, żeby dostarczać do organizmu dużą ilość białka (głównie ryby) i jodu. Jod to jeden z najważniejszych pierwiastków, który reguluje wiele procesów w organizmie, a między innymi zapewnia poprawne funkcjonowanie tarczycy.

Bogate źródła jodu:

• kalafior,
• kapusta,
• soja,
• brukselka,
• brukiew,
• rzepa.

Zadbajcie, żeby spożywać chociaż część z wyżej wymienionych produktów. Dzięki temu, zapewnicie organizmowi dużą dawkę jodu.

Białko jest istotnym elementem w diecie osoby cierpiącej na niedoczynność tarczycy. Pacjenci ze stwierdzoną chorobą tarczycy powinni dostarczać do organizmu około 100g białka/dzień. Białko wspiera metabolizm i intensyfikuje procesy metabolizmu tkanki tłuszczowej.