Gaslighting – co to jest i jak bronić się przed manipulacją?

Gaslighting to hasło pada dość często, ale nie każdy wie co oznacza. Co to jest? Jak bronić się przed tą formą manipulacji? Co należy wiedzieć o tym zjawisku? W naszym artykule znajdziesz wszystkie szczegółowe informacje. Koniecznie go przeczytaj!

Gaslighting – co to jest?

Za słowem gaslighting kryje się termin, który pochodzi od sztuki teatralnej oraz od filmu pod takim samym tytułem. To historia o małżeństwie, w którym mąż starał się wmówić różne rzeczy swojej małżonce, zwyczajnie manipulował nią. Po polsku gaslighting oznacza po przetłumaczeniu „przygaszanie światła”, choć nie ma tak naprawdę fachowego odpowiednika w tym języku. To psychologiczna manipulacja emocjonalna, gdzie mamy tu manipulatora oraz jego ofiarę, która stopniowo traci kontrolę nad swoim życiem i jednocześnie nad rozumem.

Gaslighting to termin przemocy psychologicznej, który polega na manipulowaniu drugą osobą w taki sposób, aby stopniowo przejmować nad nią kontrolę. To celowe działanie, które przebiega bardzo ostrożnie, żeby nie budzić podejrzeń. To prawdziwa huśtawka emocji dostrzegana najczęściej w toksycznych związkach.

Kto stosuje gaslighting?

Gaslighting to manipulacja, którą stosują osoby, które trafią na człowieka uległego, którym łatwo sterować i mu pewne rzeczy zwyczajnie wmówić. Szukają ofiar, które są wrażliwe, podatne na wykorzystywanie oraz zranienie, a także są w pewien sposób łatwowierne. Manipulatorzy bez trudu znajdą ich słaby punkt i w niego uderzą. To zjawisko pojawia się zarówno w związku, jak i w przyjacielskiej lub w służbowej relacji.

Gaslighting w związku

Gaslighting w związku zdarza się zdecydowanie najczęściej, bowiem partner ma wielkie pole do popisu, bo relacja daje mu masę okazji do manipulacji. W tym wypadku przemoc emocjonalna polega na zdominowaniu drugiej połówki, wręcz ubezwłasnowolnieniu. Pojawia się, między innymi obniżanie poczucia własnej wartości ukochanego, powolne niszczenie, a także wmawianie masy rzeczy, które nie miały miejsca. Wobec tego manipulant zaczyna zaspakajać tylko i wyłącznie własne potrzeby, poza tym nie szanuje partnera.

Tak zwany „gasnący płomień” to przemyślana strategia, dzięki której manipulator ma przejąć władzę nad życiem partnera. Osłabienie oraz odseparowanie od innych to klucz ich działań. Bywa, że dochodzi do tego przemoc fizyczna, poniżanie, ponadto zdrady oraz nadużywanie, na przykład alkoholu.

Przykłady gaslightingu – sprawdź co robią osoby, które go stosują

Manipulanci są bardzo przebiegli w swoich działaniach. „Gasnący płomień” to metoda, która przyjmuje różne formy, między innymi będzie to:

• odwracanie uwagi, a zatem kiedy pojawiają się jakieś obawy związane z pewnym zachowaniem manipulator szybko odwraca uwagę, ponadto sugeruje, że ofiara zwyczajnie zmyśla
• dyskredytowanie, czyli sugerowanie innym, że mają kiepską pamięć, coś przekręcają i się mylą
• zatajanie – w tym wypadku manipulator zbywa wszelkie próby rozmowy, a także oskarża o wprowadzanie w błąd
• zapominanie – manipulator udaje, że nim nie pamięta
• kontrargumentowanie, czyli obwijanie ofiary za całą sytuację oraz kwestionowanie jej pamięci
• trywializowanie, a zatem umniejszanie uczuć ofiary i oskarżanie jej o przesadne reakcje na pewne zdarzenia.

Gaslighting w związku wykorzystuje przede wszystkim pewne schematy, między innymi:

• stopniowanie, czyli manipulant nie słucha, nie rozmawia i sprawia, że druga strona czuje się nieważna
• manipulant blokuje wszystkie pomysły oraz działania, poprzez to ofiara czuje się nie potrzebna
• manipulant zaprzecza faktom, bo zwyczajnie odwraca kota ogonem
• manipulant podparty do muru bagatelizuje pewne rzeczy, zaczyna pozornie łagodnieć
• manipulant powątpiewa w to co mówisz, podważa Twoje słowa i twierdzi, że źle pamiętasz.

Czy jesteś ofiarą gaslightingu? Sprawdź objawy!

Zastanawiasz się, czy jesteś ofiarą gaslightingu? Poniżej znajdziesz kilkanaście objawów, które mogą to potwierdzić lub tej tezie zaprzeczyć. Oto one:

• wątpisz w siebie
• ciągle siebie kwestionujesz
• unikasz bliskich Ci osób
• czujesz się źle ze sobą
• nie czujesz się szczęśliwym człowiekiem
• często za wszystko przepraszasz
• ciągle myślisz, że może jesteś za wrażliwym człowiekiem
• trudno Ci podejmować decyzję.

Te symptomy są spowodowane właśnie przez „płonący płomień”, czyli gaslighting. Z czasem czujesz się coraz bardziej bezradna, niezrozumiała, a także zdezorientowana. W bardzo poważnym stadium tej przemocy emocjonalnej mogą pojawić się nawet myśli, które prowadzą do kwestionowania stanu psychicznego.

Gaslighting – jak udowodnić, że jestem ofiarą?

Gaslighting naprawdę trudno udowodnić, bowiem to forma przemocy psychicznej nie fizycznej, więc nie pozostawia widocznych śladów. Mimo wszystko tak samo krzywdzi drugiego człowieka. Jak udowodnić, że ktoś jest ofiarą emocjonalnej manipulacji? Szczerość jest Twoją bronią, dlatego możesz nagrywać rozmowy i pewne zdarzenia, aby mieć dowody potwierdzające słowa. Udokumentowanie może być niekiedy trudne, dlatego też pomyśl o świadkach.

Gaslighting – jak bronić się przed manipulacją?

Gaslighting jest to forma przemocy, która jest niewidoczna. Masa ofiar na początku kompletnie nie dostrzega zagrożenia ze strony manipulatora. Unikaj emocji takich, jak smutek, żal, czy gniew. Naucz się sobie radzić z technikami, które stosuje się w metodzie gasnącego płomienia. Co robić? Przede wszystkim:

• możesz zaprzeczać słowom manipulatora, który non stop próbuje Cię oczerniać to z pewnością da mu do myślenia
• staraj się zachować spokój i mocno skupić się na prawdzie, bądź pewny swojego
• w kryzysowej sytuacji możesz zakończyć rozmowę i zaproponować powrót do tematu w innym terminie, gdy sobie wszystko przemyślisz.

To wszystko spowoduje, że zaczniesz w siebie mocniej wierzyć, wyznaczać granice, poza tym zaufasz sobie i dosadniej będziesz przedstawiać swoje racje. Nie daj się wyprowadzić z równowagi, nie okazuj strachu, bowiem to „karmi” manipulatora, a poprzez to jeszcze bardziej dąży on do większej władzy nad ofiarą.

Gdzie szukać pomocy? Ofiary gaslightingu

Nie da się ukryć, że gaslighting  to niebezpieczne zjawisko, które wiąże się z wieloma poważnymi konsekwencjami. Rozpoznanie przemocy manipulatora to podstawa. Ważne jest, aby komuś o tym powiedzieć. Warto skorzystać nie tylko z pomocy psychologicznej, ale i prawnej, czy socjalnej. Wszystko zależy od tego kto jest manipulatorem. Niekiedy to cała rodzina potrzebuje wsparcia i to na wielu polach.

Gaslighting a psychologia

Gaslighting powoduje wiele obaw, dlatego nie bój się skorzystać z pomocy innych. Ukryte działania manipulacyjne mają sprawić, aby człowiek uwierzył, że postradał rozum, choć wcale tak nie jest.

„Gasnący płomień”, czyli gaslighting to trudna sytuacja. Psychologia pomoże dla ofiar stanąć na nogi i odzyskać swoje dawne życie. W ten sposób mają oni szansę zyskać pewność siebie, poza tym upewnią się, że nie stracili tak naprawdę rozumu. Fachowe wsparcie umożliwia szybsze wyzwolenie się z manipulacji. Dowiesz się dokładnie czego doświadczyłeś i poznasz sposoby, jak sobie radzić z podobnymi zdarzeniami w przyszłości.