Skóra tłusta na twarzy – jak o nią dbać?

Tłusta cera, wypryski i zaskórniki to nie tylko problem nastolatków. Jak pielęgnować skórę łojotokową, by uregulować wydzielanie sebum i pozbyć się niedoskonałości?

Skóra tłusta – charakterystyka

Skóra tłusta (łojotowkowa) jest częstym problemem, nie tylko u nastolatków. Miejsca najbardziej nasilonych objawów to strefy wzmożonej koncentracji gruczołów łojowych: na czole, nosie, brodzie, klatce piersiowej oraz między łopatkami. Naskórek cery łojotokowej jest pogrubiony, o szarożółtym lub ziemistym zabarwieniu. Występują zaskórniki otwarte (ciemnie punkty w miejscu ujścia mieszków włosowych) oraz zamknięte, w postaci grudek wypełnionym sebum. U niektórych osób dochodzi do powiększenia gruczołów łojowych.

Trądzik pospolity – przyczyny

Etiopatogeneza trądziku pospolitego jest złożona. Wpływ na jego rozwój ma kilka czynników: skłonności genetyczne, nadmiar androgenów i inne zaburzenia hormonalne, niedobory odporności typu komórkowego, zmiany w keratynizacji mieszków włosowych, a także namnożenie bakterii beztlenowych Propionibacterium acnes oraz lipofilnych grzybów drożdżopodobnych Pityrosporum ovale.

Czynniki prowokujące powstawanie zmian trądzikowych

To, w jaki sposób postępujemy może nasilić lub złagodzić występujące zmiany trądzikowe. Kluczowa jest między innymi odpowiednia dieta i pielęgnacja. Pokarmy, które mają wysoki indeks glikemiczny poprzez wzrost stężenia insuliny i czynników insulinopodobnych stymulują syntezę androgenów, zwiększając produkcję łoju. Odradza się także spożywanie produktów mlecznych i wysokoprzetworzonych. Błędy w pielęgnacji takie jak używanie peelingów mechanicznych, stosowanie kosmetyków z substancjami komodogennymi, przesuszanie skóry nie tylko nasila trądzik, ale może spowodować rozwój trądziku zaskórnikowego nawet u osób z cerą suchą. Kolejnym niekorzystnym czynnikiem, nie tylko dla skóry, jest stres. Przyczynia się on do wzrostu stężenia endogennego kortyzolu, który wykazuje działanie podobne do androgenów. Palenie papierosów zwiększa ryzyko zachorowania na trądzik pospolity poprzez wpływ na hiperkeratozę naskórka.

Substancje o potencjalnym działaniu komodogennym

W kosmetykach mogą występować produkty o działaniu potencjalnie komodogennym, czyli sprzyjającym powstawaniu zaskórników i stanów zapalnych poprzez blokowanie ujścia gruczołów łojowych. Wśród nich znajdują się substancje takie jak parafina, wazelina, lanolina, masło shea, ekstrakt z alg, masło kakaowe, mirystynian izopropylu, stearynian butylu, olej kokosowy, olej z kiełków pszenicy, olej z bawełny, karagen, olej z kukurydzy, chlorek potasu, palmitynian 2-etyloheksylu, alkohol heksadecylowy, stearynian oktylu i wiele innych. Przed wyborem kosmetyku długo pozostającego na skórze, warto dokładnie przeanalizować jego skład.

Pielęgnacja skóry tłustej

Pierwszym krokiem jest prawidłowe oczyszczanie skóry. Powinno się ją oczyszczać dwa razy dziennie preparatem o kwaśnym pH, zawierającym kwasy BHA i/lub AHA. Nie powinno się stosować preparatów z alkoholem, ponieważ poprzez wysuszanie skóry będą potęgować występujący stan zapalny i wzmagać produkcję łoju. Należy pamiętać o regularnej eksfoliacji, ale należy unikać peelingów mechanicznych np. cukrowych, ze względu na potencjalne rozprzestrzenianie się zmian. Miejscowo na zmiany można stosować krem lub żel z kwasem azelainowym. Po oczyszczaniu, należy stosować tonik przywracający prawidłowe pH skóry oraz krem nawilżający niezawierających składników komodogennych.

Kosmetyki do skóry tłustej

W preparatach przeciwtrądzikowych stosowane są liczne składniki o działaniu:

• Przeciwzapalnym
• Nawilżającym
• Złuszczającym
• Przeciwbakteryjnym
• Sebostatycznym
• Zwężających ujścia gruczołów łojowych
• Keratolitycznym
• Poprawiającym ukrwienie i dotlenienie skóry
• Przywracającym prawidłowe pH skóry

Zalicza się do nich między innymi retinoidy, witaminę C, niacynamid, kwasy BHA, AHA i PHA (więcej informacji o kwasach: Kwasy kosmetyczne PHA / BHA / AHA w domowej pielęgnacji skóry – rodzaje, właściwości i zastosowanie), kwas azelainowy, siarkę, cynk, propolis, pantenol, alantoinę, sok z liści aloesu, wyciąg z drożdży, glinka zielona i biała, wyciągi roślinne, olejek z drzewa herbacianego.

Przypisy

1. Kosmetologia t. 1. Red. Kołodziejczak, Anna. : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019.
2. Endly, Dawnielle C., and Richard A. Miller. „Oily skin: a review of treatment options.” The Journal of clinical and aesthetic dermatology8 (2017): 49.
3. Hong, Ji Yeon, et al. „Oily sensitive skin: A review of management options.” Journal of Cosmetic Dermatology5 (2020): 1016-1020.