Skąd się biorą opuchnięte kostki u nóg i jak sobie z nimi radzić?

Obrzęki kończyn dolnych mogą wystąpić w każdym wieku. Ich pojawienie się oznacza, że doszło do nagromadzenia się płynu w przestrzeni pozakomórkowej i pozanaczyniowej. Miejscowy obrzęk zapalny wokół kostek cechuje się bólem, ociepleniem i zaczerwieniem skóry. Co robić, gdy pojawi się obrzęk wokół kostek? Objaw ten można spróbować złagodzić domowymi sposobami, ale jeśli to nie pomoże, należy się skonsultować z lekarzem, szczególnie jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas.

Opuchnięte kostki u nóg – skąd bierze się obrzęk?

Obrzęki kończyn dolnych są powszechnym problemem i mogą wystąpić w każdym wieku. Powstają, kiedy płyn zawarty we krwi i chłonce w nadmiarze „wycieka” z naczynia i gromadzi się między komórkami. Dzieje się tak, np. gdy zwiększy się przepuszczalność ściany naczynia lub gdy w naczyniu występuje przeszkoda, która tamuje przepływ krwi, przez co rośnie ciśnienie w części naczynia [1].

Przyczyny opuchniętych kostek nóg

Opuchlizna kostek może mieć błahą przyczynę. Powodem może być np. siedzący tryb życia i siedzenie w jednej pozycji przez kilka czy nawet kilkanaście godzin w ciągu dnia. Często kostki puchną np. u osób w podeszłym wieku, szczególnie podczas upałów przy odwodnieniu (a nie przy nagromadzeniu wody w organizmie, jak myślą niektórzy). Niekiedy jednak nogi puchną z poważniejszych powodów, np. przez zastój krwi lub inne problemy z układem krążenia, dlatego mimo wszystko dolegliwości tej nie powinno się lekceważyć.

Przyczyny puchnięcia nóg w kostkach można podzielić na miejscowe i uogólnione [2].

Miejscowe przyczyny obrzęków nóg

Do miejscowych przyczyn wywołujących obrzęk należą [2]:

• stany zapalne,
• alergie (np. obrzęk Quinckego),
• zaburzenia w odpływie krwi z nóg (np. zakrzepica żył głębokich),
• zaburzenia w odpływie chłonki (np. róża, filarioza).

Uogólnione przyczyny obrzęków nóg

Spuchnięte kostki, ale też inne partie ciała, mogą występować w przebiegu takich chorób i stanów jak [2]:

• choroby serca (np. w niewydolność serca),
• choroby wątroby (np. w marskość wątroby),
• choroby nerek,
• problemy z nerkami (np. w zespół nerczycowy),
• zmiany hormonalne (np. w niedoczynność tarczycy),
• zakrzepowe zapalenie żył,
• zaburzenia krążenia żylnego,
• niewydolność żylna,
• niedożywienie (np. niedobór białek, witaminy B1),
• ciąża,
• przyjmowanie niektórych leków (np. kortykoterapia).

W przypadku podejrzenia występowania wyżej wymienionych przypadłości należy skonsultować się z lekarzem.

Spuchnięte kostki i objawy im towarzyszące

Gdy pojawia się obrzęk, towarzyszyć mu mogą takie objawy jak [3,4]:

• zaczerwienienie skóry,
• opuchlizna łydek lub całych nóg,
• swędzenie, mrowienie i drętwienie,
• uczucie ciężkich nóg,
• dolegliwości bólowe,
• kurcze mięśni.

Długo utrzymujący się obrzęk skutkuje deformacją części ciała, zniszczeniem naczyń limfatycznych, włóknieniem i odczynowymi zmianami skórnymi. Stan ten określany jest pojęciem słoniowacizna [3].

W przebiegu różnych chorób mogą pojawić się także objawy ogólne, np. podwyższona temperatura, osłabienie czy złe samopoczucie.

Obrzęk kostek – jak wygląda leczenie?

Jeśli tylko istnieje taka możliwość, stosuje się leczenie przyczynowe choroby, która sprawia, że puchną kostki. Dlatego należy udać się do lekarza, który zaplanuje odpowiednie leczenie. Dla przykładu w przypadku choroby układu naczyń limfatycznych zastosowanie znajduje kompresjoterapia (umiarkowany ucisk). Na ciężkie obrzęki podaje się kortykosteroidy i doustne retinoidy [3]. Rodzaj terapii dobiera lekarz stosownie do przyczyny dolegliwości.

Domowe sposoby na opuchnięte kostki

Aby zmniejszyć ryzyko występowania obrzęków, przestrzegaj poniższych zasad [3,4]:

• stosuj zdrowy tryb życia,
• zdrowo się odżywiaj i sięgaj po produkty bogate w składniki odżywcze,
• uprawiaj aktywność fizyczną (spacery, bieganie, jazda na rowerze, pływanie),
• pij dużo wody,
• w wolnym czasie odpoczywaj z nogami uniesionymi do góry.

Jeśli masz siedzącą pracę i przez długi czas trzymasz nogi w dole, co utrudnia odpływ krwi, pamiętaj o częstych przerwach.

Bibliografia:

1. Boboryk D., Obrzęk – jakie są rodzaje obrzęków i w jakim przypadku należy zgłosić się do lekarza, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/175407,obrzek (dostęp: 2022.09.30.)).
2. Szczeklik W., Kokot F., Strzeszyński Ł., Obrzęki, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.23 (dostęp: 20209.30.)).
3. Kocińska K., Choroby układu naczyń limfatycznych, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/73423,choroby-ukladu-naczyn-limfatycznych (dostęp: 2022.09.30.)).
4. Frołow M., Żylaki, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/63354,zylaki (dostęp: 2022.09.30.)).